کلیات

 استان آذربایجان شرقی با وسعت ۴/۱۶۲۵۴ کیلومتر مربع در گوشه شمال غربی فلات ایران قرار گرفته است. حدود شمالی این استان را رود ارس با جمهوری‌های آذربایجان،  ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان مشخص می‌کند. رود قطـور و آب‌های دریاچة ارومیه حدود غربی با استان آذربایجان غربی است و در جنوب کشیدگی رشته کوه‌ها، دره‌ها، جلگه‌ها و دشت‌ها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده است. در شرق نیز دره و رودخانه دره رود، کوه‌های سبلان، چهل‌مند و گردنه صائین این خطه را از استان اردبیل جدا می‌کند.

جغرافیای استان

منطقه آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیایی، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است. همین اهمیت، حساسیت و گستردگی باعث شده است تا این منطقه با وجود خصوصیات مشترک جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی به سه استان آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل تقسیم شود. این  استان دارای ۱۲ شهرستان، ۳۱ شهر و ۳۰ بخش، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی است.

تاریخچه تقسیمات کشوری

در سال ۱۳۱۶ که ایران به ده استان تقسیم شده بود، بخش اعظم این استان منجمله تبریز به همراه استان اردبیل و شهرستان آستارا، استان سوم (به مرکزیت تبریز) را تشکیل می‌دادند. شهرستان مراغه و بعضی شهرستان‌های اطراف کنونی اش بخشی از استان چهارم (به مرکزیت ارومیه) بودند. شهرستان مراغه و شهرستان‌های اطراف کنونی اش بعد‌ها به این استان ملحق گردیدند، اماشهرستان آستارا در ۱۳۳۹ از آذربایجان شرقی جدا و به گیلان ملحق شد و این استان امتیاز اتصال به دریای خزر از دست داد، استان اردبیل نیز تا سال ۱۳۷۲ بخشی از آذربایجان شرقی بود که در این سال از این استان جدا و به استانی مستقل تبدیل  شد.

زبان

زبان ساکنان استان آذربایجان شرقی، ترکی آذربایجانی می‌باشد. اقلیتی فارسی زبان در مرکز این استان، (کلانشهر تبریز) ساکن هستند که به ترکی آذربایجانی تسلط کامل دارند.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ خورشیدی، جمعیت استان آذربایجان شرقی در این سال بالغ بر ۳٬۹۰۹٬۶۵۲ نفر بوده که نزدیک ۵ درصد از جمعیت کل ایران را به خود اختصاص داده‌است. برهمین اساس، ۱٬۹۸۹٬۴۰۰ نفر مرد و ۱٬۹۰۲٬۲۵۲ نفر زن در قالب ۱٬۲۲۳٬۰۲۸ خانوار ساکن این استان بوده‌اند. جمعیت استان در مقایسه با سال ۱۳۹۰ نزدیک به ۴/۸۹ درصد افزایش یافته‌است.

در سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی، تبریز با جمعیتی بالغ بر ۱٬۷۷۳٬۰۳۳ نفر، پرجمعیت‌ترین و چاراویماق با جمعیتی بالغ بر ۳۱٬۰۷۱ نفر، کم‌جمعیت‌ترین شهر استان آذربایجان شرقی بوده‌است. از جمله شهر‌های پرجمعیت استان علاوه بر مرکز استان می‌توان به شهر‌های مراغه، مرند، اهر، میانه و سراب اشاره کرد. تعداد آبادی‌های استان در سال ۹۰ دو هزار و ۷۳۱ آبادی و ۲۰ آبادی استان خالی از سکنه هستند.

حوزه های انتخابیه آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی

در انتخابات مجلس شورای اسلامی استان آذربایجان شرقی ۱۳ حوزه انتخابیه دارد که در مجموع ۱۹ نماینده را دربر می‌گیرد. که به ترتیب به این حوزه ها اشاره می شود.

حوزه های انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو با جمعیت ۱٬۹۰۱٬۶۶۱ و شش نماینده

حوزه های انتخابیه مراغه و عجب‌شیر با جمعیت ۳۱۴٬۴۲۷ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه مرند و جلفا با جمعیت ۲۹۴٬۳۷۵ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه اهر و هریس با جمعیت ۱۹۶٬۸۴۲ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه میانه با جمعیت ۱۸۵،۸۰۶ و دو نماینده

حوزه های انتخابیه سراب با جمعیت ۱۳۱،۹۳۴ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه بناب  با جمعیت ۱۲۹٬۷۹۵ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه شبستر با جمعیت ۱۲۴،۴۹۹ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه ملکان با جمعیت  ۱۰۶،۱۱۸  و یک نماینده

حوزه های انتخابیه کلیبر، خداآفرین و هوراند با جمعیت ۱۰۴٬۹۰۳ و یک نماینده

حوزه های انتخابیه بستان آباد با جمعیت  ۹۴،۹۸۵  و یک نماینده

حوزه های انتخابیه هشترود و چاراویماق با جمعیت  ۹۳٬۵۶۷  و یک نماینده

حوزه های انتخابیه ورزقان با جمعیت  ۴۵،۷۰۸  و یک نماینده

نمایندگان استان آذربایجان شرقی در مجلس دهم

در ادامه به صورت مختصر نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس دهم معرفی می شوند.

مسعود پزشکیان:  متولد ۷ مهر ۱۳۳۳ در مهاباد آذربایجان غربی، کسب مدرک پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز، اخذ مدرک تخصص در رشته جراحی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز، فوق تخصص جراحی قلب از دانشگاه علوم پزشکی ایران، رئیس بیمارستان قلب شهید مدنی تبریز، تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان دانشکدهٔ پزشکی که در آن دوره قوی‌ترین انجمن دانشگاه تبریز بود، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز به مدت شش سال، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت هشتم، پزشکیان در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ و در آخرین روز ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) با حضور در وزارت کشور در این انتخابات نام‌نویسی کرد، اما صلاحیت وی تایید نشد، اصلاح طلب، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در دوره‌های هشتم و نهم، منتخب مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم

محمدحسین فرهنگی:  متولد ۱۳۴۰ در تبریز، فوق لیسانس مدیریت دولتی از تبریز، فوق لیسانس فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه تهران، دکترای تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی در واحد علوم و تحقیقات، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد، عضو هیات رئیسه علمی گروه حقوق، استاد دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز در مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق، سوابق: فرمانده سپاه استان آذربایجان شرقی، رئیس ستاد لشگر عاشورا در زمان جنگ با عراق، فرمانده بسیج دانشجویی کل کشور، نائب رئیس کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس، نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه، وی در حال حاضر عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی است، نماینده اصولگرای تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس هفتم، هشتم و نهم، منتخب مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم

علیرضا منادی سفیدان:  متولد ۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۸ در تبریز، دکترای حرفه‌ای دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، دکترای میکروبیولوژی، دکترای مدیریت تولید، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، عضو علی البدل شورای اسلامی شهر تبریز، نماینده مجلس هشتم و نهم از حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در دوره نهم، گرایش سیاسی: مستقل، منتخب تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم

احمد علیرضابیگی:  متولد ۱۳۴۲ در ارومیه، دارای مدرک دکتری و عضو هیئت علمی دانشگاه ناجا، سوابق: فرماندهی نیروی انتظامی استان‌های آذربایجان شرقی و اصفهان، مشاور فرمانده نیروی انتظامی، استاندار آذربایجان شرقی از سال ۸۷ تا ۹۲، ریاست پلیس راهنمایی و رانندگی کشور، مشاور وزیر کشور در دولت نهم، اصولگرا، منتخب مردم تبریز و آذرشهر و اسکو در مجلس دهم

شهاب‌الدین بی‌مقدار: متولد ۱۳۳۲ در ورزقان، لیسانس مهندسی مکانیک از دانشگاه علم و صنعت تهران، بنیانگذار و نماینده امام در جهاد سازندگی ورزقان، تأسیس اداره کل صنایع سنگین آذربایجان شرقی، عضو هیئت مدیره منطقه آزاد ارس، عضو مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی، نماینده ورزقان در دوره‌های اول و دوم مجلس شورای اسلامی، اصلاح طلب، منتخب مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم

زهرا ساعی: متولد ۱۳۵۹در کوی غیاث محله مارالان تبریز، دکتری رشته جغرافیای سیاسی در دانشگاه خوارزمی، مدرس دانشگاه، مشاور استاندار و مدیر کل زنان و خانواده استانداری تهران، پژوهشگر معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشگر مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران، همکاری با مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، همکاری با سازمان ملی جوانان، همکاری با معاونت فرهنگی—اجتماعی شهرداری تهران، گرایش سیاسی: اعتدال، منتخب مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم

رضا علیزاده: متولد ۱۳۴۷ در ورزقان، فوق لیسانس اقتصاد، نماینده حوزه انتخابیه ورزقان در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی، اصولگرا، منتخب مردم ورزقان در مجلس دهم

سلمان خدادادی:  متولد ۱۳۴۱ در ملکان استان آذربایجان شرقی، فرمانده سابق سپاه ملکان، معاون مدیرکلی اطلاعات استان آذربایجان شرقی و استان اردبیل، نماینده مجالس پنجم، ششم، هفتم، هشتم از حوزه انتخابیه ملکان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس ششم، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس هفتم، نائب رئیس کمیسیون امور شورا‌ها و امور داخلی کشور در مجلس هشتم، اصولگرا، منتخب مردم ملکان در مجلس دهم

حمزه امینی:  متولد ۱۳۴۸ در روستای ینگجه شهرستان هشترود، فوق لیسانس ادبیات فارسی، دارای ۲۶ سال سابقه خدمت در اداره آموزش و پرورش، عضو شورای شهر هشترود، دو سال رئیس شورای شهر هشترود، دو سال نائب رئیس شورای شهر هشترود، مستقل، منتخب مردم هشترود و چاراویماق در مجلس دهم

یوسف داوودی:  مدرک تحصیلی: دکترا، دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران، استاد دانشگاه، اصلاح طلب، منتخب مردم سراب در مجلس دهم

ضیاءالله اعزازی ملکی:  متولد ۱۳۴۴ در میاندوآب، مدیرکل گزینش دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان شرقی، مدیرکل حراست دانشگاه علوم پزشکی استان آذربایجان شرقی، عضو هیئت امنای دانشگاه تبریز، مدیرکل حراست و مشاور رئیس دانشگاه فرهنگیان کل کشور، اصولگرا، نماینده حوزه انتخابیه بناب در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی، منتخب مردم بناب در مجلس دهم

محمد وحدتی هلان:  دکتری پزشکی، سرپرست شبکه بهداشت و درمان شهرستان بستان آباد، قائم مقام معاونت پشتیبانی دانشگاه علوم پزشکی، معاون اداری، مالی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی، مستقل، منتخب مردم بستان‌آباد در مجلس دهم

محمد حسن نژاد:  تولد سال ۱۳۶۰ در روستای ایری سفلی از توابع بخش سیه رود شهرستان جلفا، لیسانس مدیریت بازرگانی، دکترای تخصصی مدیریت مالی دانشگاه شهید بهشتی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، مدیر عامل کارگزاری آستان قدس رضوی، نماینده دوره نهم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه مرند و جلفا و عضو کمیسیون اقتصادی، وی به عنوان جوان‌ترین نماینده مجلس نهم عضو هیات رییسه سنی بود، اصولگرا، منتخب مردم مرند و جلفا در مجلس دهم

محمدعلی حسین‌زاده: منتخب مردم مراغه و عجب شیر در مجلس دهم بود که متاسفانه بر اثر سانحه رانندگی در آزادراه قزوین ــ زنجان درگذشت و علی جلیلی جایگزین وی شد. 

فردین فرمند:  متولد بهمن ۱۳۳۵ در محله سرچشمه میانه،  لیسانس علوم خاور نزدیک از دانشگاه آمریکا، لیسانس فیزیک از دانشگاه نیویورک،  دکترای انرژی از دانشگاه نیویورک،  فوق دکترا (POST doc) مطالعات برنامه ریزی و سیاست گذاری علمی و تکنولوژی انستیتو پلی  پلی تکنیک رنیسلر-آمریکا ۱۹۹۲،  اصلاح طلب، منتخب مردم میانه در مجلس دهم

یعقوب شیویاری:  متولد بهمن ماه ١٣۴٧، فرزند شهید یدالله شیویاری، اخذ مدرک پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز،  رئیس مرکز بهداشت میانه، قائم مقام اداره کل بیمه سلامت استان زنجان، رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان میانه، اصولگرا، منتخب مردم میانه در مجلس دهم

قلی‌الله قلی‌زاده:  متولد ۱۳۳۹ در آبش احمد (سیزده آبان کنونی)، برادر شهید ابوالفضل قلی‌زاده، کاردانی تربیت معلم،  لیسانس در رشته‌های عربی و دینی،  دکتری در رشته حقوق بین الملل از دانشگاه تبریز،  رئیس آموزش و پرورش شهرستان چاراویماق،   رئیس آموزش و پرورش منطقه ۲ تهران،  مدیر کل خدمات اداری صداوسیما، معاون اداری مالی سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، اصولگرا، نماینده منتخب کلیبر و هوراند در مجلس دهم، نماینده این حوزه انتخابیه در مجلس ششم 

بیت الله عبداللهی:  متولد اسفند ۱۳۳۸ در شهرستان هریس، لیسانس برنامه‌‍ریزی شهری از دانشگاه تبریز، فوق لیسانس مدیریت، مدرس دروس مرتبط با مدیریت در دانشگاه‌های آزاد اسلامی و پیام نور، نویسنده برنامه رادیویی نهضت سوادآموزی آذربایجان شرقی، بخشدار بخش‌های هوراند، ورزقان و هریس، فرماندار شهرستان‌های هریس، شبستر، سراب، مرند، فرماندار نمونه استان آذربایجان شرقی، اصلاح طلب، منتخب مردم اهر و هریس

معصومه آقاپور علیشاهی:  متولد ۱۳۴۸ در شبستر، مدرس دانشگاه‌های علامه طباطبایی، علمی کاربردی و آزاد، بازنشسته وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مشاور برنامه ریزی اقتصادی و طرح‌های مدیریت سرمایه گذاری بانک‌ها، مشاور و مجری طرح‌های انرژی‌های نو، عضو کمیته بررسی جایگزینی انرژی‌های نو در پروژه‌های کشور، اصلاح طلب، نماینده منتخب مردم شبستر در مجلس دهم.  

اصلاحات انتخاباتی در انتخابات  ۹۸